Аутизм және дамуында басқа ерекшеліктер бар 600-ден астам бала күн сайын мектепке баруға мүмкіндік алды. Қазақстанда алғаш рет елорданың № 34, № 89 балабақшаларында инклюзияны қолдау кабинеттері ашылады. Жобаның ерекшелігі мектепті міндетті түрде әдістемелік сүйемелдеу (бұдан әрі – курация) болып табылады. Курация қажеттілігі аутизм және басқа да менталды бұзылыстары бар балалардың даму ерекшеліктеріне байланысты туындаған. Инклюзияны қолдау кабинеттерінің жұмысы мінез-құлықты қолданбалы талдау әдістеріне негізделген.

Ерекше білім беру қажеттіліктері бар 7-11 сынып оқушыларына арналған оқу-өндірістік комбинаттар (ОӨК) немесе мамандандырылған кәсіптік алаңдар 2024 жылдың басында Астана қ. қоғамдық тамақтану және сервис колледжі мен Астана қ. бизнес, менеджмент және білім колледжі базасында жұмыс істей бастады.

Жобаға аутизм, Даун синдромы, Аперт синдромы, эпилепсия, жеңіл ақыл-ой кемістігі, Туретта синдромы, психикалық дамудың кешігуі және психо-сөйлеу дамуының кешігуі бар 13 пен 18 жас аралығындағы 34 жасөспірім қатысты.

Жобаның мақсаты - ерекше білім беруді қажет ететін жасөспірімдерге әлеуметтік бейімделуге, кәсіптік оқытуға және жұмысқа орналасуға көмектесу.

Оқыту «тігін өндірісі және киімді модельдеу», «тамақтануды ұйымдастыру – аспаз», «Тамақтануды ұйымдастыру – Кондитер» және «Сәндік-қолданбалы өнер» бағыттары бойынша өтті. Оқу ұзақтығы 5 айды, аптасына 2 рет 3 сағатты құрады.

Пилоттық жоба қордың қайырымдылық қаражаты есебінен жүзеге асырылды.

Жобаның маңызды бөлігі оқу-өндірістік комбинаттың түлектеріне тағылымдамадан өтуге және жұмысқа орналасуға жәрдемдесу болып табылады. Оқу өндірістік комбинатының 11 түлегі «Kunde», «Сrêpecafé» кафелерінде, елордалық «Lion» ательесінде, «Royal Catering» компаниясында және басқаларында тағылымдамадан өтті. Тағылымдама қорытындысы бойынша ерекше қажеттілігі бар үш жасөспірім жұмысқа орналастырылды.

Қазіргі уақытта Астана қаласында «Кондитер», «Тігінші» және «Наубайшы» мамандықтары бойынша оқу-өндірістік комбинаттың екінші тобы құрылуда. ОӨК жобасының серіктесі: «Даму» кәсіпкерлік қоры» АҚ.

КОЛЛЕДЖДЕ ОҚЫТУ

Қордың бастамасымен және елорда әкімдігінің қолдауымен 2024 жылдың қыркүйегінде Астана қаласының қоғамдық тамақтану және сервис колледжінде аутизм спектрі бұзылуы (АСБ) бар жасөспірімдерге арналған "Кондитер" және "тігінші" мамандықтары бойынша екі арнайы топ ашылды. Топтарда 20 адам оқиды, олардың 8-і оқу өндірістік комбинаттар түлектері.

Қор осы колледжде ерекше қажеттіліктері бар арнайы топтардың студенттеріне, соның ішінде AСБ бар жасөспірімдерге кешенді көмек пен қолдау көрсету үшін инклюзияны қолдау кабинетімен жабдықтаған. Кабинетте сенсорлық аймақ құрылды. Бұл аймақ эмоционалды жағдайды тұрақтандыруға және зейінді жақсартуға көмектесетін жұмсақ пуфтармен, диванмен, тактильді элементтермен жабдықталған. Сонымен қатар, әр студент үшін ыңғайлы кеңістік құру және алаңдаушылықты азайту үшін сыныпта бір адамдық жеке парта орналастырылған. Бұл тәсіл студенттерге жеке ерекшеліктері мен жеке кеңістіктегі қажеттіліктерін ескере отырып, оқуға назар аударуға мүмкіндік береді.

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының ата-аналарға, отбасы мүшелеріне, қамқоршыларға, тәрбиешілерге және басқа да бала күтушілеріне дамуында кідірісі бар немесе дамуында артта қалған балаларды күту дағдыларын үйретуге арналған бағдарламасы.Бағдарлама әлемнің 20-дан астам елінде жүзеге асырылған.2023 жылдың желтоқсан айында Қор ата-аналарды CST тренингтерінде оқытуды бастады. Ата-аналарға арналған тренинг тегін.

Оқытудың мақсаты-ата-ана мен баланың оңтайлы өзара іс-қимылын дамыту, балалар мен ата-аналар арасындағы қарым-қатынасты нығайту, бірлескен қатысу мен өзара қарым-қатынасты дамыту, мінез-құлықты басқару дағдыларын жетілдіру, бейімделу дағдыларын дамыту және отбасы өміріне қатысу арқылы жағымсыз мінез-құлықты азайту.

Сондай-ақ, жоба стрессті басқару дағдыларын дамытуды, мәселелерді шешуді және жалпы ата-аналардың әл-ауқатын жақсартуды көздейді.

Оқытуды Қор мамандары, сертификатталған мінез-құлық талдаушылары жүргізді. Форматы мен ұзақтығы - 9 топтық сабақ (әрқайсысы 2-2.5 сағат, апта сайын немесе екі аптада бір рет) және 3 үйге бару (әрқайсысы 90 минут).

Алматы, Көкшетау, Орал қалаларында барлығы 35 ата-ана мен маман оқытылды.

Бұл инклюзивті футбол жобасы, аутизм мен Даун синдромы бар 13-18 жас аралығындағы балалар мен жасөспірімдерге арналып жасалған.  

Жобаның мақсаты – балалар мен жасөспірімдерге футбол арқылысапалы спорттық бағдарламаға қолжетімділік жасау және даму ерекшеліктері бар балалардың әлеуметтенуін қамтамасыз ету. Ерекшеәзірленген жарыс ережелері қатысушылардың ерекшеліктерін ескереотырып, ойын үшін барынша ыңғайлы жағдайлар жасауға бағытталған.  

Жоба 2023 жылдың қараша айында Астанада Қазақстан футбол федерациясының қолдауымен «Болашақ» қорының жыл сайынғыҚысқы қайырымдылық балынан жинаған қаржыға бастау алды.  

2024 жылы «Freedom шапағат» корпоративтік қорының демеушілігіменҚазақстанның 8 қаласында бөлімдер ашылды.

Жобаның географиясы Қазақстанның 9 қаласын қамтиды: Астана, Шымкент, Атырау, Қарағанды, Петропавл, Ақтөбе, Тараз, Өскемен, Семей. 

Астанада аутизм және Даун синдромы бар 12 бала спорт секциясынақатысады. Жалпы алғанда 97 бала қамтылған.